De stem is eigenlijk het belangrijkste instrument in de Zuid-Afrikaanse muziekculturen. Zo ook bij de Zoeloes. Hun typische vocale stijl heeft zich ontwikkeld vanuit de traditie via versmelting van verschillende vormen binnen de stammen met Noord-Amerikaanse en protestantse invloeden. In de dans (ukusina) brengen de Zoeloes hun collectieve emotie tot uitting. En bij die dansen horen dansliederen. De Colenso Abafana Benkokhelo (lett.: trouwe jongens uit Colenso) zingen een aantal dansliederen uit het rijke Zoeloe-repertoire, met name die liederen die onstonden in de jaren veertig ten tijde van de massale deportatie van grote delen van de bevolking naar mijnbouwgebieden. De abafana zijn van oorsprong diamantmijnwerkers uit Natal, het thuisland van de Zoeloes. In 1983 groepeerden zij zich rond hun charismatische voorman Victor Mkhizé. Hun eerste album kwam in 1987 uit. Daarop volgden er nog eens zeven. Hun levendige vijfstemmige polyfonie wordt vormgegeven door de typische Afrikaanse 'call-and-response' structuur. (GO)