Johann Baptist Vanhal (ook wel Johann Wanhal of Jan Kritel Vanhal) was een Tsjechisch componist, die ondermeer actief was in het Wenen van Haydn en Mozart. Hij werd geboren in 1739. Rond 1761 werd hij door een bewonderaar naar Wenen gehaald. Nadat hij gestudeerd had bij Dittersdorf, bouwde Vanhal al snel een reputatie op als componist en leraar. Zo kon hij Pleyel tot zijn leerlingen rekenen. Vanhal schreef ondermeer symfonieën, kwartetten, kerkmuziek en kamermuziek. Zijn werken werden in heel Europa met belangstelling ontvangen. Van zowel Haydn als Mozart is bekend dat ze werken van Vanhal hebben uitgevoerd. Rond 1800 bereikte Vanhal's populariteit zelfs de Verenigde Staten! Vanhal schreef in een dramatische, gedreven stijl, die bekend is geworden als de "Sturm und Drang". De eerste symfonieën van Vanhal zijn met name van belang, omdat ze een beeld geven van de ontwikkeling van de vroege symfonie, die niet beïnvloed is door de symfonieën van Haydn. Concerto Köln bracht een cd uit met een aantal symfonieën van Vanhal. De cd opent met de prachtige "symfonie in d", waarvan wordt verondersteld dat die van invloed is geweest op de "symfonie in g, KV.183" van Mozart. (H.J.)_