De oprichting van de Société Nationale de Musique door ondermeer Saint-Saëns in 1871 was een beslissend moment in de Franse muziekgeschiedenis. Onder het motto Ars gallica zette deze groep, met ondermeer Franck, Lalo, Massenet en Bizet, zich in voor het promoten van het werk van de tot de groep behorende componisten. Wat dit initiatief betekend heeft voor het Franse muziekleven kan min of meer vermoed worden aan de hand van het oeuvre van César Franck (1822-1890). Met name in zijn kamermuziek is het contrast tussen zijn jeugdwerk en de veel ambitieuzere werken uit de laatste 20 jaar van zijn leven duidelijk af te lezen. Aanvankelijk was hij door zijn vader, die hem als een tweede Liszt zag, voorbestemd om pianovirtuoos te worden. In 1848 brak hij echter met zijn vader, waarmee ook een stuk van Francks materiële zekerheid wegviel. Franck componeerde weinig in deze tijd. Pas na zijn benoeming als organist aan de St. Clotilde leek het tij te keren. In 1880 ging, tijdens een concert van de Société, Francks Pianokwintet in f in première. Het monumentale karakter van dit werk verbaasde menigeen. Francks bondgenoot Saint-Saëns, die de pianopartij vertolkte, voelde zich zo weinig betrokken bij dit grootse en expressieve werk, dat hij het podium meteen na de uitvoering verliet. Niettemin was een groot deel van het publiek zeer enthousiast. Dit pianokwintet is bij Naxos op cd verschenen in een uitvoering door pianist Michaël Levinas en het Quatuor Ludwig. Zij spelen tevens het onvoltooide Strijkkwartet op.35 van Chausson (1855-1899) in de voltooide versie van Vincent d'Indy. (HJ)