Iannis Xenakis (*1922) is niet alleen onbetwist de grootste Griekse componist van zijn generatie, maar kan ook op een lijn worden gezet met inmiddels grijze meesters van de 20ste-eeuwse muziek als Stockhausen, Ligeti en Berio. Opnamen van Xenakis' muziek zijn weliswaar voorhanden, doch niet in groten getale. Geheel onbegrijpelijk is dat niet, want Xenakis' muziek is zeer gecompliceerd en eist het uiterste van de spelers. De weinige Xenakis-opnamen zijn dan ook meestal gerealiseerd door gespecialiseerde ensembles, hetgeen een cd als deze des te aantrekkelijker maakt, want hierop komen Xenakis' zelden gehoorde orkestwerken aan bod. Geopend wordt met "Aïs" uit 1980 voor bariton, slagwerk en orkest. Van de bariton, die fragmenten uit Homeros' Odyssee en Ilias en een gedicht van Sappho zingt, worden zoveel vocale capriolen verwacht, dat de solist (Spyros Sakkas) meermalen nauwelijks als 'bariton' herkenbaar is. In de andere orkestwerken klinken de voor Xenakis typerende, schijnbaar ordeloze klankmassa's, zoals in "Roáï" (1991). In werkelijkheid is Xenakis' muziek steeds streng geordend volgens wiskundige principes, die hun oorsprong vinden in de tijd dat Xenakis in Parijs studeerde bij Le Corbusier; Xenakis was in Griekenland tenslotte afgestudeerd als ingenieur. Ook in "Tracées" uit 1987 wordt de structuur bepaald door verschillende met elkaar conflicterende ordeningsprincipes, die tezamen een dwingend, maar op het eerste gehoor moeilijk te herleiden betoog vormen. "Empreintes" (1975) is op deze cd wellicht het meest toegankelijke werk, naast "Noomena" (1974), een werk dat gestuurd wordt door gelijktijdige, verschillend verlopende transformatieprocessen. Het Orchestre Philharmonique du Luxembourg zorgt onder dirigent Arturo Tamayo voor goede uitvoeringen, die deze cd tot een must maken voor de liefhebber van 20ste-eeuwse muziek. (JvG)_