De muziek van Charles Ives (1874-1954) komt nog steeds bij menig luisteraar raadselachtig over: men hoort muziek die enerzijds nadrukkelijk, om niet te zeggen verwoestend modern en dissonant klinkt, maar waarin tegelijk allerlei flarden van marsen en gospel-hymns duidelijk present zijn. Het belangrijke is dat voor Ives beide elementen nodig waren om muziek (en met name zijn muziek) haar ware functie te laten vervullen: de mens te verheffen naar een hoger spiritueel niveau. Om een boodschap over te kunnen brengen, redeneerde Ives, moest muziek scherpe kantjes hebben. Volgens Ives diende iedere componist te zorgen voor de nodige ‘bite’, als hij niet wilde vervallen in een behaagzieke stijl, waaraan niemand aanstoot zou nemen, maar die dan ook niets te vertellen zou hebben. Tegelijk was het nodig de religieusverheffende boodschap herkenbaar te maken door algemeen bekende symbolen daarvan te gebruiken. Deze principes spelen ook in een groot deel van de op deze cd bijeengebrachte werken. Het Strijkkwartet nr.1 (1898-1902) is, ondanks enkele opmerkelijk eigenzinnige passages, nog duidelijk gelieerd aan Ives’ studietijd bij Horatio Parker. Geheel anders is het Strijkkwartet nr.2, dat in de jaren 1907-1913 werd geschreven. De eerste twee delen heten ‘Discussions’ en ‘Arguments’; het slotdeel heeft als titel ‘The call of the mountains’. Kern van het kwartet is het idee dat de mens zich op zijn situatie moet bezinnen, door uitwisseling van standpunten verbetering moet zoeken, om zich vervolgens beter tot God te kunnen richten. De bergen zijn hier dus niet alleen fysiologisch, maar ook religieus-metafysiek ‘hoger’, hetgeen Ives onderstreept met het citeren van het lied ‘Nearer, my God, to Thee’. Ter aanvulling klinken nog wat kleinere werken zoals de twee stukken met de merkwaardige tempoaanduiding Largo risoluto en het komische Hallowe’en voor strijkkwartet, piano en grote trom. Helaas zijn bijna alle kleine stukken afkomstig uit weer andere verzamelingen van werken; ze klinken hier zonder hun oorspronkelijke context. Dat neemt niet weg dat dit een interessante en boeiende cd is, met prima spel van het Leipziger Streichquartett en pianist Steffen Schleiermacher. (JvG)