Joseph Haydn
Missa in angustiis, "Nelsonmesse"
Album
De zogenaamde Nelson Mis uit 1798 is de derde van de zes missen die Haydn geschreven heeft voor de naamdag van prinses Marie Josepha Hermenegild. De verwijzing naar Lord Nelson heeft te maken met het feit dat de mis twee jaar later werd uitgevoerd in aanwezigheid van de Britse admiraal. De officiële latijnse titel luidt echter Missa in Angustiis (mis in oorlogstijd), als aanduiding van de dreiging die in er in 1798 uitging van de Napoleontische oorlogen. Deze oorlogen brachten ook economische beperkingen met zich mee; vandaar dat prins Nikolaus Esterházy gedwongen was op het hoforkest te bezuinigen. Haydn compenseerde deze restricties door een prominente plaats toe te kennen aan het orgel. De mis dankt zijn fiere karakter echter ook aan drie toegevoegde trompetten en de prominent aanwezige pauken. De oorlogsdreiging is voortdurend voelbaar, waardoor deze muziek zich van de vaste kaders van de liturgie niet veel aantrekt. Opvallend is bijvoorbeeld het Benedictus, dat tenslotte bedoeld is als een soort muzikale bewieroking van de transsubstantiatie (de wijding van de hostie). Ondanks dit intieme en mystieke moment wordt Haydns toonzetting gekenmerkt door Mozartiaanse smartelijkheid, alsof het de Stenen Gast uit Don Giovanni is die begroet wordt in plaats van het lichaam en bloed van Christus. Na verloop van tijd valt de muziek nog verder uit zijn liturgische rol: met veel fanfaregeschetter wordt een dreigende sfeer opgeroepen (prachtig neergezet overigens, in deze uitvoering onder leiding van John Eliot Gardiner). Zeer ongewoon dus, maar daardoor wel een imposante vooruitwijzing naar de eigenzinnige Missa Solemnis van Beethoven. Niet alle muziek van deze mis is echter somber van karakter, want in het Agnus Deï wordt de bede om vrede (Dona nobis pacem) uitgewerkt tot een uitbundige overwinningsroes. (HJ)
Meer informatie
Je leent dit album bij Muziekweb.
Tracks
- Mis voor soli [4], koor en orkest Hob.XXII, nr.11 in d kl.t., "Nelsonmesse" deel I
Joseph Haydn, Donna Brown, Sally Bruce-Payne, Peter Butterfield, Gerald Finley, John Eliot Gardiner, Monteverdi Choir, English Baroque Soloists
4:39
- Mis voor soli [4], koor en orkest Hob.XXII, nr.11 in d kl.t., "Nelsonmesse" deel II
Joseph Haydn, Donna Brown, Sally Bruce-Payne, Peter Butterfield, Gerald Finley, John Eliot Gardiner, Monteverdi Choir, English Baroque Soloists
3:30
- Mis voor soli [4], koor en orkest Hob.XXII, nr.11 in d kl.t., "Nelsonmesse" deel III
Joseph Haydn, Donna Brown, Sally Bruce-Payne, Peter Butterfield, Gerald Finley, John Eliot Gardiner, Monteverdi Choir, English Baroque Soloists
4:27
- Mis voor soli [4], koor en orkest Hob.XXII, nr.11 in d kl.t., "Nelsonmesse" deel IV
Joseph Haydn, Donna Brown, Sally Bruce-Payne, Peter Butterfield, Gerald Finley, John Eliot Gardiner, Monteverdi Choir, English Baroque Soloists
2:47
- Mis voor soli [4], koor en orkest Hob.XXII, nr.11 in d kl.t., "Nelsonmesse" deel V
Joseph Haydn, Donna Brown, Sally Bruce-Payne, Peter Butterfield, Gerald Finley, John Eliot Gardiner, Monteverdi Choir, English Baroque Soloists
1:41
- Mis voor soli [4], koor en orkest Hob.XXII, nr.11 in d kl.t., "Nelsonmesse" deel VI
Joseph Haydn, Donna Brown, Sally Bruce-Payne, Peter Butterfield, Gerald Finley, John Eliot Gardiner, Monteverdi Choir, English Baroque Soloists
4:05
- Mis voor soli [4], koor en orkest Hob.XXII, nr.11 in d kl.t., "Nelsonmesse" deel VII
Joseph Haydn, Donna Brown, Sally Bruce-Payne, Peter Butterfield, Gerald Finley, John Eliot Gardiner, Monteverdi Choir, English Baroque Soloists
3:36
- Mis voor soli [4], koor en orkest Hob.XXII, nr.11 in d kl.t., "Nelsonmesse" deel VIII
Joseph Haydn, Donna Brown, Sally Bruce-Payne, Peter Butterfield, Gerald Finley, John Eliot Gardiner, Monteverdi Choir, English Baroque Soloists
2:26
- Mis voor soli [4], koor en orkest Hob.XXII, nr.11 in d kl.t., "Nelsonmesse" deel IX
Joseph Haydn, Donna Brown, Sally Bruce-Payne, Peter Butterfield, Gerald Finley, John Eliot Gardiner, Monteverdi Choir, English Baroque Soloists
6:12
- Mis voor soli [4], koor en orkest Hob.XXII, nr.11 in d kl.t., "Nelsonmesse" deel X
Joseph Haydn, Donna Brown, Sally Bruce-Payne, Peter Butterfield, Gerald Finley, John Eliot Gardiner, Monteverdi Choir, English Baroque Soloists
2:48
- Mis voor soli [4], koor en orkest Hob.XXII, nr.11 in d kl.t., "Nelsonmesse" deel XI
Joseph Haydn, Donna Brown, Sally Bruce-Payne, Peter Butterfield, Gerald Finley, John Eliot Gardiner, Monteverdi Choir, English Baroque Soloists
2:39
- Te Deum Hob.XXIIIc, nr.2
Joseph Haydn, Donna Brown, Sally Bruce-Payne, Peter Butterfield, Gerald Finley, John Eliot Gardiner, Monteverdi Choir, English Baroque Soloists
8:03
- Mis voor soli [4], koor en orkest Hob.XXII, nr.12 in Bes gr.t., "Theresienmesse" deel I
Joseph Haydn, Donna Brown, Sally Bruce-Payne, Peter Butterfield, Gerald Finley, John Eliot Gardiner, Monteverdi Choir, English Baroque Soloists
5:03
- Mis voor soli [4], koor en orkest Hob.XXII, nr.12 in Bes gr.t., "Theresienmesse" deel II
Joseph Haydn, Donna Brown, Sally Bruce-Payne, Peter Butterfield, Gerald Finley, John Eliot Gardiner, Monteverdi Choir, English Baroque Soloists
2:35
- Mis voor soli [4], koor en orkest Hob.XXII, nr.12 in Bes gr.t., "Theresienmesse" deel III
Joseph Haydn, Donna Brown, Sally Bruce-Payne, Peter Butterfield, Gerald Finley, John Eliot Gardiner, Monteverdi Choir, English Baroque Soloists
6:56
- Mis voor soli [4], koor en orkest Hob.XXII, nr.12 in Bes gr.t., "Theresienmesse" deel IV
Joseph Haydn, Donna Brown, Sally Bruce-Payne, Peter Butterfield, Gerald Finley, John Eliot Gardiner, Monteverdi Choir, English Baroque Soloists
2:51
- Mis voor soli [4], koor en orkest Hob.XXII, nr.12 in Bes gr.t., "Theresienmesse" deel V
Joseph Haydn, Donna Brown, Sally Bruce-Payne, Peter Butterfield, Gerald Finley, John Eliot Gardiner, Monteverdi Choir, English Baroque Soloists
1:51
- Mis voor soli [4], koor en orkest Hob.XXII, nr.12 in Bes gr.t., "Theresienmesse" deel VI
Joseph Haydn, Donna Brown, Sally Bruce-Payne, Peter Butterfield, Gerald Finley, John Eliot Gardiner, Monteverdi Choir, English Baroque Soloists
3:44
- Mis voor soli [4], koor en orkest Hob.XXII, nr.12 in Bes gr.t., "Theresienmesse" deel VII
Joseph Haydn, Donna Brown, Sally Bruce-Payne, Peter Butterfield, Gerald Finley, John Eliot Gardiner, Monteverdi Choir, English Baroque Soloists
4:03
- Mis voor soli [4], koor en orkest Hob.XXII, nr.12 in Bes gr.t., "Theresienmesse" deel VIII
Joseph Haydn, Donna Brown, Sally Bruce-Payne, Peter Butterfield, Gerald Finley, John Eliot Gardiner, Monteverdi Choir, English Baroque Soloists
2:16
- Mis voor soli [4], koor en orkest Hob.XXII, nr.12 in Bes gr.t., "Theresienmesse" deel IX
Joseph Haydn, Donna Brown, Sally Bruce-Payne, Peter Butterfield, Gerald Finley, John Eliot Gardiner, Monteverdi Choir, English Baroque Soloists
6:17
- Mis voor soli [4], koor en orkest Hob.XXII, nr.12 in Bes gr.t., "Theresienmesse" deel X
Joseph Haydn, Donna Brown, Sally Bruce-Payne, Peter Butterfield, Gerald Finley, John Eliot Gardiner, Monteverdi Choir, English Baroque Soloists
2:30
- Mis voor soli [4], koor en orkest Hob.XXII, nr.12 in Bes gr.t., "Theresienmesse" deel XI
Joseph Haydn, Donna Brown, Sally Bruce-Payne, Peter Butterfield, Gerald Finley, John Eliot Gardiner, Monteverdi Choir, English Baroque Soloists
4:12