In zijn Zesde Symfonie manifesteerde Mahler zich als de componist met de hamer. Met drie slagen markeerde hij de opbouw van de finale. De slagen klonken als voorboden van het onheil dat Mahler in de komende jaren zou treffen: zijn ontslag bij de Weense opera wegens antisemitisch gekonkel, de dood van zijn vierjarige dochter Maria en de confrontatie met ernstige hartklachten. Ondanks de zware last die het componeren van deze symfonie met zich mee bracht, behoort met name de finale tot Mahlers meest briljante uitingen. Adembenemend is de wijze waarop de muziek steeds weer opnieuw vanuit de chaos opstijgt, om zich vervolgens na veel martiaal vertoon weer in de chaos te verliezen. Bitter sarcasme ontbreekt niet. De fatale slag wordt echter ingeleid met een onverwachte lyrische passage, die ontroerend van schoonheid is. De Zesde was dan ook de lievelingssymfonie van de Tweede Weense school. Met name Alban Berg werd geïnspireerd door de somberte en complexiteit van de finale. Een goed voorbeeld is de Mars uit Bergs Drei Orchesterstücke, waarbij de Finale van Mahlers Zesde als het ware tot pocketformaat is teruggebracht. De euforische hoogten en diepe dalen van de Zesde Symfonie worden prachtig in kaart gebracht door Michael Tilson Thomas en zijn San Francisco Symphony. (HJ)