Jean Sibelius (1865-1957) is tegenwoordig vooral bekend om zijn symfonieën en andere orkestwerken. Zij bepalen het beeld van Sibelius als de componist van imponerende muziek die, hoewel niet zonder melodische charme, toch vooral indruk maakt door de ongenaakbaar overkomende granieten conceptie. Het was immers Sibelius zelf die zei dat een symfonie geschreven moest worden volgens principes van onwrikbare logica in de ontvouwing en uitwerking van het thematische materiaal. Vanuit die optiek is het eigenlijk merkwaardig dat Sibelius slechts één strijkkwartet heeft geschreven, want in de muzikale traditie die Sibelius vertegenwoordigde, gold dit genre als bij uitstek geschikt voor het presenteren van een muzikale gedachteontvouwing in de strengst denkbare vormen. Dit ene kwartet ontstond in 1909 en behoort zonder twijfel tot de beste laatromantische kwartetten. Het werk duurt ruim een half uur en heeft een curieuze vijfdelige opzet, in die zin dat eigenlijk sprake is van een soort gedifferentieerde driedelige structuur, waarin de delen een en twee tezamen het eerste, het derde deel het tweede en de laatste twee delen tezamen het derde vormen. Het centrale Adagio is het onbetwiste zwaartepunt van het werk en tevens verantwoordelijk voor de bijnaam 'Voces intimae' die dit werk siert. Deze aanduiding - 'innerlijke stem' - schreef Sibelius in het manuscript bij een tweemaal herhaald pianissimo te spelen akkoord dat kort na het begin van het Adagio verschijnt. Naar de precieze betekenis kan men slechts gissen; Sibelius heeft de aantekening nooit nader uitgelegd. In ieder geval is Sibelius' enige kwartet een meesterlijk stuk kamermuziek dat qua sfeer al verwijlt in de klankwereld van de toen nog ongeschreven Vierde en Vijfde symfonieën. Het wordt hier goed uitgevoerd door het Oslo String Quartet dat tevens Wolfs Italiaanse serenade en Bergs Lyrische suite speelt. (JvG)