'Wiegeliederen van mijn smart', zo typeerde Johannes Brahms zijn Intermezzi op.117. Friedrich Nietzsche typeerde deze weemoedige ontboezemingen als 'melancholie van de onmacht', alsof Brahms' creativiteit opgedroogd was. Dit laatste is echter overdreven, want Brahms' late pianominiaturen zijn historisch van groot gewicht. Uiteraard zijn ze verwant aan Beethovens Bagatellen, maar er is meer. Laten we het bekende Intermezzo op.118 nr.2 als voorbeeld nemen. Dit intieme stuk begint met een karakteristiek openingsmotief. Pure expressie, zou je denken! Tegelijkertijd echter is dit motief van constructieve betekenis. Zo gebruikt Brahms van dit motief eveneens de getransponeerde omkering, waarbij het motief in zijn oorspronkelijke vorm wordt geïmiteerd in de begeleidende stemmen. Transpositie, omkering: het zijn abstracte termen die niet alleen een rol spelen in de door Brahms bewonderde oude polyfonie, maar ook in de twaalftoonsmuziek van Schönberg. Dit was de reden waarom Schönberg Brahms typeerde als progressief. Voor Lars Vogt geldt echter de emotie en diepgang van deze stukken. Volgens deze pianist koos Brahms in zijn laatste jaren voor kleinschalige vormen, omdat we soms meer begrijpen in een enkel gebaar dan door middel van een grootschalige en ambitieuze opzet. (HJ)