Sigfrid Karg-Elert
Ultimate organ works vol.3
Album
Hoewel de discografie van de orgelmuziek inmiddels steeds minder lacunes vertoont en van menig mindere god het complete orgelwerk is vastgelegd, is het oeuvre van Sigfrid Karg-Elert (1877-1933) nog steeds niet systematisch verkend. Een bijdrage aan verdere ontsluiting biedt deze cd, de derde van een reeks die Karg-Elerts muziek presenteert onder de curieuze titel 'Ultimate organ works'. Opgenomen zijn de drie Sinfonische Choräle op.87 (1911) en enkele werken voor zang en orgel, soms bijgestaan door viool. De aanduiding 'symfonisch koraal' was vermoedelijk niet alleen bedoeld om te wijzen op de grootschalige aanleg, maar wellicht ook om een onderscheid te maken met de aanduiding 'koraalfantasie', die automatisch de vergelijking met Regers werk zou hebben uitgelokt. Karg-Elert had duidelijk de behoefte om zich als een zelfstandig componist te profileren en zich los te maken van Reger, die hij ervan beschuldigde op een soort muzikaal monopolie uit te zijn. Het eerste koraal 'Ach bleib mit deiner Gnade' is het meest bescheiden van omvang met een kleine tien minuten speelduur en bestaat uit een zestal in elkaar overgaande variaties. Vervolgens komt het driedelige Jesu meine Freude, dat ruim twintig minuten in beslag neemt. Volgens Karg-Elert was dit koraal het beste orgelwerk dat hij tot op dat moment had geschreven, al erkende hij dat het niet helemaal vrij was van 'Regerei' - vermoedelijk vooral in de fuga die het geheel besluit. Het meest origineel is het laatste koraal, 'Nun ruhen alle Wälder', waarvoor sopraan en vioolsolo zich bij de orgelpartij voegen. Met zijn overwegend lyrische en ingetogen karakter is het stuk bedoeld als een portret van Karg-Elerts echtgenote. Karg-Elerts muziek is boeiend maar soms wat mateloos - een treffend voorbeeld is het slotakkoord van Jesu meine Freude, waar de organist de hulp van een assistent nodig heeft om in het pedaal de gevraagde vijf (!) toetsen in te drukken. Een overmaat aan nauwkeurige tekstuitbeelding maakt bijvoorbeeld ook dat de ter aanvulling opgenomen Psalm 1 voor sopraan en orgel een nogal versplinterde indruk nalaat. Dat Karg-Elert ook met weinig middelen aangrijpende muziek kon schrijven bewijzen vooral de twee Geistliche Gesänge op.66, die met hun sierlijke expressie de woeste krachtpatserij van de symfonische koralen onbedoeld een beetje voor gek zetten. Organiste Elke Völker zorgt in ieder geval voor goede uitvoeringen op een geschikt instrument, een reconstructie van een orgel van Stahlhut uit 1912. (JvG)
Meer informatie
Je leent dit album bij Muziekweb.
Tracks
- Koraalfantasie voor orgel, op.87, nr.1, "Ach bleib mit deiner Gnade"
Sigfrid Karg-Elert, Elke Völker
8:35
- Koraalfantasie voor orgel, op.87, nr.2, "Jesu, meine Freude" deel I
Sigfrid Karg-Elert, Elke Völker
6:31
- Koraalfantasie voor orgel, op.87, nr.2, "Jesu, meine Freude" deel II
Sigfrid Karg-Elert, Elke Völker
5:50
- Koraalfantasie voor orgel, op.87, nr.2, "Jesu, meine Freude" deel III
Sigfrid Karg-Elert, Elke Völker
9:27
- Koraalfantasie voor sopraan, orgel en viool, op.87, nr.3, "Nun ruhen alle Wälder"
Sigfrid Karg-Elert, Andrea Reuter, Robert Frank, Elke Völker
15:55
- Geistliche Gesänge, op.66, nr.1-3 ; Völlige Hingabe
Sigfrid Karg-Elert, Andrea Reuter, Robert Frank, Elke Völker
3:48
- Geistliche Gesänge, op.66, nr.1-3 ; Sphärenmusik
Sigfrid Karg-Elert, Andrea Reuter, Robert Frank, Elke Völker
5:56
- Psalm 1, "Der Erste Psalm"
Sigfrid Karg-Elert, Andrea Reuter, Elke Völker
15:06