In 1887 voltooide Anton Bruckner, tot grote tevredenheid van zichzelf, zijn meest kolossale partituur: de Achtste Symfonie. De vreugde was echter van korte duur: dirigent Hermann Levi vond het werk onevenwichtig. Na een lang en moeizaam proces van herschrijven ging de symfonie in 1892 in aangepaste vorm in première. Hoewel het enorme succes van deze uitvoering Hermann Levi in het gelijk leek te stellen, heeft de Bruckner-specialist Robert Haas in de jaren dertig nodig gevonden om een compromis samen te stellen tussen de eerste en de tweede versie. In de Bruckner-traditie van het Concertgebouworkest wordt het geschipper met de verschillende tradities mooi weergegeven: Mengelberg volgde de 1892-versie, Chailly de Nowak-uitgave uit 1955 (die eveneens de 1892-versie volgt), terwijl Van Beinum en Haitink de bewerking van Haas volgden. Haitink - voormalig chefdirigent (en momenteel eredirigent) van het KCO - heeft de Achtste talloze malen uitgevoerd. Wellicht verklaart dit de enorme concentratie, waardoor deze lezing een totaal andere indruk achterlaat dan de veel explosievere interpretaties van Furtwängler en Jochum. Met name in het eindeloze Adagio is Haitink groots. (HJ)