Het Vioolconcert (1935) van Alban Berg was een opdracht van de Amerikaanse violist Louis Krasner. De werkelijke inspiratiebron lag echter heel ergens anders. De ondertitel 'Dem Andenken eines Engels' verwijst naar Manon Gropius (de dochter van Alma Mahler en de architect Walter Gropius) die op 18-jarige leeftijd overleed. Het werk is daarmee een concertant requiem geworden, waarin leven, dood en 'Verklärung' van het meisje is verklankt. Betekenisvol is het in zijn geheel geciteerde Bach-koraal 'Es ist genug', dat bij herhaling ook nog vergezeld wordt van het volksliedje 'Ein Vogerl auf'm Zwetschgenbaum'. Berg maakte in dit concert gebruik van de twaalftoonstechniek van zijn leermeester Schönberg. Wat esthetiek betreft echter week Berg sterk van zijn leermeester af: Berg maakte in het concert gebruik van een reeks die hoofdzakelijk uit traditionele drieklanksbrekingen bestaat. Hierdoor kreeg deze 'atonale' muziek tonale trekken; beter gezegd: een bepaald soort laatromantisch pathos; en dat was iets wat Schönberg met zijn reeksen nu juist angstvallig probeerde te vermijden. Behalve het Vioolconcert en de Symphonische Stücke aus der Oper Lulu bevat deze cd ook een nauwelijks bekende Passacaglia die Berg in 1913 heeft geschreven. Berg was op dat moment feitelijk geen leerling van Schönberg meer, maar het werk (dat overigens in particel is overgeleverd) valt niettemin onder de invloed van Bergs leertijd. (HJ)