Aubert Lemeland Sinfonie nr.10, op.172
Album
De filosoof Wittgenstein heeft eens gesteld: 'Waarover men niet spreken kan, daarover moet men zwijgen.' Als men ervan uitgaat dat ook muziek een taal is, en dus net als iedere taal beperkingen heeft, zoals Wittgenstein bedoelde, dan is het de vraag of de muziek in de Symfonie nr.10 van Auber Lemeland niet een onmogelijke opgave moet vervullen. Het werk heeft als ondertitel 'Laatste brieven uit Stalingrad' en deze briefteksten zijn ontleend aan een begin jaren vijftig verschenen gelijknamige bundel correspondentie. De brieven zijn geschreven door Duitse soldaten en niets minder dan hartverscheurend van inhoud. In een brief deelt een soldaat zijn vrouw mee dat het de laatste brief is die hij zal schrijven, omdat, zoals hij schrijft, die ochtend de beslissing is gevallen - lees: de Russen zijn doorgebroken. Hij raadt zijn vrouw aan zich niet te laten verteren door het verdriet over zijn overlijden, maar een nieuwe echtgenoot te zoeken die een goede vader zal zijn voor hun kinderen. In de andere brieven worden vergelijkbare zaken aan de orde gesteld: verlies van geliefden, dreigende dood en bezinning en terugkijken op het leven dat zo anders is verlopen als men had gehoopt. De partituur van Lemeland, een volkomen onbekende componist wiens naam zelfs in de New Grove muziekencyclopedie niet voorkomt, is fraai en typisch Frans: het idioom van deze symfonie is tamelijk conservatief, duidelijk georiënteerd op Debussy, Ravel en soms wat latere componisten, zoals Dutilleux, en biedt een weelderig palet van verfijnde orkestkleuren. Tegen deze achtergrond worden de brieven gedeclameerd. Het merkwaardige is dat de teksten door die fraaie muziek in zekere zin ontkracht worden; het is net alsof de muziek wil zeggen dat het allemaal niet zo erg is. Die boodschap lijkt Lemeland te ondersteunen met de slottekst, een fragment uit Der Messias van Klopstock. Kortom; een fraai stuk, dat echter in geen enkel opzicht recht doet aan de teksten die erin zijn verwerkt. Hier had de muziek, conform Wittgensteins stelling, beter kunnen zwijgen. De uitvoering van de Rheinische Philharmonie onder leiding van Shao-Chia Lü is vrij goed; jammer dat de Australische spreekster Pamela Hunter de Duitse teksten met een onmiskenbaar Engels accent uitspreekt. (Opvallend detail: de spreekster die meewerkte aan de Duitse première, heeft zich in het openbaar gedistantieerd van dit werk, dat zij achteraf kennelijk als ongepast revanchistisch heeft ervaren.) (JvG)
Meer informatie
Je leent dit album bij Muziekweb.
Tracks
- Symfonie voor spreekstem, sopraan en orkest nr.10, op.172, "Laatste brieven uit Stalingrad" deel I
Aubert Lemeland, Pamela Hunter, Swetlana Katchur, Shao-Chia Lü, Staatsorchester Rheinische Philharmonie
12:12
- Symfonie voor spreekstem, sopraan en orkest nr.10, op.172, "Laatste brieven uit Stalingrad" deel II
Aubert Lemeland, Pamela Hunter, Swetlana Katchur, Shao-Chia Lü, Staatsorchester Rheinische Philharmonie
4:27
- Symfonie voor spreekstem, sopraan en orkest nr.10, op.172, "Laatste brieven uit Stalingrad" deel III
Aubert Lemeland, Pamela Hunter, Swetlana Katchur, Shao-Chia Lü, Staatsorchester Rheinische Philharmonie
6:03
- Symfonie voor spreekstem, sopraan en orkest nr.10, op.172, "Laatste brieven uit Stalingrad" deel IV
Aubert Lemeland, Pamela Hunter, Swetlana Katchur, Shao-Chia Lü, Staatsorchester Rheinische Philharmonie
6:40
- Symfonie voor spreekstem, sopraan en orkest nr.10, op.172, "Laatste brieven uit Stalingrad" deel V
Aubert Lemeland, Pamela Hunter, Swetlana Katchur, Shao-Chia Lü, Staatsorchester Rheinische Philharmonie
5:42
- Symfonie voor spreekstem, sopraan en orkest nr.10, op.172, "Laatste brieven uit Stalingrad" deel VI
Aubert Lemeland, Pamela Hunter, Swetlana Katchur, Shao-Chia Lü, Staatsorchester Rheinische Philharmonie
9:28
- Memorial, op.158
Aubert Lemeland, Jose Serebier, Staatsorchester Rheinische Philharmonie
10:12