In de jaren zestig van de twintigste eeuw werd in toenemende mate duidelijk dat het doorsnee concertpubliek afhaakte bij de producten van de nieuwe muziek. Het besef dat het waarschijnlijk allemaal erg knap was en wellicht een artistieke waarde had die eens algemeen zou worden erkend werd steeds minder geaccepteerd als argument om naar stukken te luisteren waar men geen touw meer aan vast kon knopen. Of de schuld nu bij moderne componisten of bij het publiek lag is een vraag die wel nooit afdoende beantwoord zal kunnen worden, maar dat het traditionele verwijt richting het 'niet-begrijpende' publiek in die tijd al onder vuur lag, blijkt uit het feit dat verschillende componisten vanaf het midden der jaren zestig op zoek gingen naar nieuwe idiomen en muziekstijlen die het contact met spelers en publiek moesten herstellen. Het resultaat daarvan was onder meer de creatie van minimal music en de zogeheten 'scratch orchestras' van Cornelius Cardew, die waren bedoeld om het spelen van nieuwe muziek niet langer alleen het domein te laten zijn van hooggespecialiseerde instrumentalisten. Andere componisten zochten juist hun heil in een terugkeer naar traditionele muzikale elementen, en daarvan was Frederic Rzewski (*1938) er een. Voor Rzewski was die noodzaak tot toegankelijke communicatie met een groot publiek vooral ingegeven door zijn politieke engagement. De sociale en politieke kwesties die zijns inziens de kern van het maatschappelijke debat moesten vormen, dienden ook in de concertzaal hun sporen na te laten. Ook in later jaren is Rzewski zijn credo trouw gebleven, getuige deze cd met pianomuziek uit de jaren 1978-1992. Het oudst zijn de North American Ballads (1978-1979), een viertal tamelijk vrij vormgegeven pianofantasieën met deels persoonlijke opschriften als 'dreadful memories', maar soms ook zeer herkenbaar gebaseerd op bekende liederen als 'Down by the riverside'. Rzewski's engagement klinkt echter het duidelijkst door in De profundis, een eendelig werk van bijna een half uur uit 1992, gebaseerd op teksten die Oscar Wilde schreef na zijn veroordeling wegens homoseksualiteit. Pianiste Lisa Moore moet hier niet alleen haar instrument bespelen, maar ook zingen, kreunen en declameren, hetgeen de boodschap van de tekst des te indringender doet overkomen. Rzewski's zeer gematigd moderne, duidelijk neo-tonale idioom en zijn bijzondere maatschappelijke betrokkenheid komen aldus schitterend naar voren. (JvG)