Richard Wagner (1813-1883) is natuurlijk vooral bekend dankzij zijn muziekdrama's en zijn theorie van het Gesamtkunstwerk. Puur instrumentale muziek, betoogde Wagner bij herhaling, was aan het einde van haar ontwikkeling gekomen bij de Negende symfonie van Beethoven. Het gebruik van vocale krachten in de finale van dit stuk was volgens Wagner het bewijs dat Beetho­ven zelf al had ingezien dat instrumentale muziek niet verder kon worden ontwikkeld en daarom diende terug te keren naar de kunstvorm waar zij eens uit voort was gekomen: het Oud-Griekse drama waarin alle kunsten samengingen en dat bij Wagner in het Gesamtkunstwerk zijn wederopstanding zou beleven. Toch was Wagner in het begin van zijn carrière nog niet volledig uitge­keken op instrumentale muziek, want in 1832 componeerde hij zijn eerste en enige Symfonie. Het werk is een schoolvoorbeeld van een jeugdwerk: geschreven met onmiskenbare flair en vak­manschap in een door en door Beethovenachtige stijl, zij het zonder ook maar enig element dat de latere grootheid van de maker laat vermoeden. In ieder geval koesterde Wagner toch een stille sympathie voor dit stuk, want het was het laatste werk dat hij ooit heeft gedirigeerd. In de winter van 1882, uitrus­tend in Venetië van het laatste Bayreuth-festival, waar Parsi­fal in première was gegaan, diri­geerde hij een uitvoering in het Teatro La Fenice. Met onverholen trots schreef hij er zelf een artikel over, dat hij nog vóór de jaarwisseling ter publi­catie naar Duitsland zond. Wagners zwak voor zijn jeugdwerk is begrijpelijk: ook al is zijn latere genie hier afwezig, het werk is ontegenzeggelijk van goede kwaliteit en het beluiste­ren zeker waard. Deze uitvoering van de Chursächsische Phil­harmonie onder leiding van Florian Metz wordt geafficheerd als de eerste op authentieke instrumenten. Hoewel niet slecht, is het spel soms wat weinig verfijnd, hetgeen zich vooral wreekt in eveneens opgenomen Siegfried Idyll, het stuk dat Wagner speciaal schreef om het in 1870 in zijn eigen huis uit te voeren als verjaardagsverrassing voor zijn echtgenote Cosima. (JvG)