Sinds het overlijden van Vladimir Horowitz hebben vele andere pianisten op leeftijd de kwalificatie 'laatste romanticus' gekregen, zonder dat zij aan dat epitheton de bijzondere lading konden geven die het bij Horowitz had. Het is dan ook niet verwonderlijk dat er nog steeds cd's verschijnen met opnamen uit Horowitz' laatste jaren. Op deze dubbel-cd speelt Horowitz onder meer Schumanns Kreisleriana op.16, Chopins Mazurka's op.17, nr.4 en op.30, nr.4, Schuberts Impromptu D.935, nr.3 en kleine stukken van Scriabin, Rachmaninov en Bach-Busoni. Het is in feite niets anders dan een schaamteloze marketingtruc, want alle opnamen zijn afkomstig van de suc­cesvolle cd's die Horowitz aan het eind van zijn leven maakte, zoals 'The last romantic' en 'Horowitz in Moscow'. Men heeft echter toch iets extra's gevonden om de ware Horowitz-fan te lokken: niet eerder uitgebrachte opnamen. Het zijn er welgeteld drie: Mozarts Rondo KV.511, 'Ehemals' uit de zelden gehoorde Liszt-cyclus Weihnachtsbaum (door Horowitz enigszins bewerkt) en Schuberts Moment musical D.780, nr.3. De achtergrond van deze opnamen loopt uiteen. Mozarts Rondo is inderdaad een niet-uitgebrachte opname, waaraan men als aardigheidje ook nog wat 'studio chatter' van Horowitz heeft toegevoegd, waarin deze een niet nader genoemde pianist bela­chelijk maakt om diens lage tempi in dit Rondo. (Bijzonder opportunistisch is dat dit geklessebes met een asterisk is gemarkeerd, om aan te geven dat ook het hier gaat om 'previously unreleased recor­dings'.) Het Moment musical is een concerttoegift. Een bij­zonder geval is het Liszt-stuk. Horowitz had de gewoonte om zich op te warmen voor opnamen door gewoon wat stukken door te spelen die niet voor de opname gepland stonden. Kennelijk danken we daaraan deze opname van 'Ehemals'; Horowitz zit duidelijk ontspannen te spelen en praat ook zachtjes door de muziek heen - het ging immers niet om een echte opname! Daar­mee balanceert deze cd op de rand van volksverlakkerij: veel oud materiaal met wat curieuze aanvullingen. Maar het is nu eenmaal Horowitz en met name zijn uitvoering van Schuberts Moment musical is zo schitterend dat de titel 'The magic of Horowitz' vanzelf een redelijke constatering wordt in plaats van een lepe verkoopslogan. Een laatste extraatje is de bonus-dvd over de opname van Mozarts Pianoconcert nr.23, KV.488, met het (niet bijzonder goede) orkest van de Scala van Milaan, geleid door Carlo Maria Giulini. Ook hier is de bonus wat mager: alleen een chapter-indeling, geen ondertitels, geen extra's en de beeldkwaliteit van een amateur-video. Maar of dit voor de ware Horowitz-fan steekhoudende bezwaren zijn? (JvG)