In de winter van 1842, tijdens een tournee van Clara, beleefde Schumann een ernstige inzinking. Geïntimideerd door alle drukte ging hij alleen terug naar Leipzig om zich in afzondering aan de studie van het contrapunt te wijden. Met Clara's thuiskomst waren de verhoudingen in het huwelijk kennelijk weer genormaliseerd, want beiden vonden er genoegen in om aan de vleugel vierhandig de kwartetten van Haydn en Mozart door te nemen.1842 werd daarmee een jaar van de kamermuziek, zoals 1840 een jaar van liederen was geweest. Naast het meeslepende Pianokwintet op.44 en het Pianokwartet op.47 ontstonden tevens de drie Strijkkwartetten op.41. Het kwartet was voor Schumann niet iets van 'symfonische furore', maar eerder een intiem gesprek, waarbij 'iedereen iets in te brengen heeft'. Toch lijkt Beethoven het voornaamste model te zijn geweest. Luister bijvoorbeeld naar het Presto uit het Eerste Kwartet, waar het lijkt alsof Schumann de geest van Beethoven uit Mendelssohns handen ontvangt. (HJ)