Het zal wel met de ideologie te maken hebben dat deze beide stukken tot Sjostakovitsj' minder bekende werken behoren. Feitelijk zijn deze werken net zo propagandistisch als Eisensteins Pantserkruiser Potemkin, de moeder van alle films waarin kinderwagens met levende have van trappen afrollen. En zoals de filmgeschiedenis Eisensteins meesterwerk niet kan negeren, zo kan de muziekgeschiedenis niet heen om Sjostakovitsj' schilderingen van de Oktoberrevolutie (Symfonie nr.2, 1927) en van de bloedige opstand voor het Winterpaleis in St. Petersburg in 1905 (Symfonie nr.11, 1957). Van de Tweede Symfonie (voor koor en orkest) is vooral de instrumentale opening indrukwekkend. Bedenk daarbij dat dit de prestatie is van een slecht 21-jarige componist! De Symfonie nr.11 heeft soms meer weg van een soundtrack dan van een echte symfonie. In het Westen was men minder enthousiast over deze vaderlandslievende uiting. Sjostakovitsj' landgenoten waren echter zeer content met het resultaat, waarna deze vaak verguisde componist zelfs de Lenin-prijs in ontvangst mocht nemen. Ook bij ons zou deze symfonie inmiddels meer waardering mogen krijgen, al was het alleen maar vanwege de suggestieve kale klanken waarmee Sjostakovitjs het beeld van een winters St. Petersburg oproept. (HJ)