Van Orffs eigenzinnige muziektheaterwerken is de Beierse komedie Astutuli (De Schranderen) uit 1948 het meest humoristisch. Het plot doet denken aan het sprookje van de nieuwe kleren van de keizer. Een rondreizende charlatan doet een dorpje aan. Tijdens zijn voorstelling wendt hij de intellectueel beperkte toeschouwers een onzichtbare werkelijkheid voor die alleen voor ‘slimmeriken’ waarneembaar is. Aangezien niemand voor ‘dom’ wil doorgaan, is het einde van het liedje dat de gefopte inwoners op slinkse wijze van geld en goed worden beroofd. Ondanks alle hilariteit is Astutuli tegelijk een van Orffs meest radicale partituren, waarin hij zijn concept van ‘die Musik der Sprache’ tot het uiterste doorvoert. Op twee korte gezongen fragmenten na bestaat de grootste rol van het koor uit ritmisch gesproken tekst (in onvervalst Beiers dialect), ondersteund door kleurrijk slagwerk. De ‘Gagler’ heeft de enige solorol en wordt hier meesterlijk vertolkt door Michael Schanze. Dit alles maakt Astutuli dan ook meer een stuk voor acteurs dan voor zangers, waarmee Orff een Kageliaans muziektheaterwerk avant la lettre creëerde. De door Hellmuth Matiasek prachtig geregisseerde productie werd live opgenomen tijdens de jaarlijkse Orff Festpiele in Andechs. (JWvR)