De orgels van het Iberisch schiereiland hadden doorgaans maar één klavier. Toch was het geluid rijk en imposant, niet in het minst vanwege martiale trompetten. Het genre voor deze prominent geplaatste batterij was de ‘batalha’. Het ging hierbij om luidruchtige uitbeeldingen van veldslagen, vol fanfares en kanongebulder. De orgels leenden zich echter ook goed voor subtielere kleurschakeringen. Het manuaal kende vaak een deling (bijvoorbeeld tussen c’/c#’), waardoor bas en discant verschillend geregistreerd konden worden. Hierdoor kon de rechterhand zich in allerlei gevoelige declamaties uitleven, terwijl de linkerhand de begeleiding verzorgde. Ton Koopman is duidelijk in zijn element in deze muziek: fel in de Batalha’s, sierlijk in Cabanilles, visionair in het stuk voor de elevatie (mogelijk ook van Cabanilles), en gedistingeerd in Correa de Arauxo. Het in 1985 gebouwde orgel in Woluwé-Saint-Lambert (nabij Brussel) werd geïnspireerd door de Spaanse orgelbouw, maar bevat daarnaast ook Vlaamse kenmerken. (HJ)