Toen Mahler eens zijn Todtenfeier op piano voorspeelde aan de eerbiedwaardige Von Büllow, bedekte deze zijn oren en sprak: ‘Als dit muziek is, dan begrijp ik niets van muziek... In vergelijking met dit is Wagners Tristan een Haydn-symfonie’. Toch zou dit dodenritueel nog maar het begin vormen van Mahlers Tweede Symfonie. De daarop volgende delen vormen een soort ‘monologue interieur’, alsof de betreurde dode zijn hele leven – jeugd, liefde, hoop en wanhoop - aan zich voorbij ziet trekken. Voor de finale maakte Mahler gebruik van Klostocks Auferstehungs-Ode, waarvan de tekst overigens grondig werd bewerkt. De toonzetting wordt met veel apocalyptisch geweld ingeleid, maar uiteindelijk is dit allemaal maar schijn. ‘Er is geen oordeel, er is geen straf en geen beloning, we weten slechts en zijn’, aldus de componist. Ter gelegenheid van zijn 80ste verjaardag, 26 maart 2005, werd Pierre Boulez door Daniel Barenboim – dirigent van de Staatskapelle Berlin – uitgenodigd om Mahlers Tweede Symfonie te komen dirigeren. Het slot van het concert bracht nog een verrassing: Boulez werd tot eredirigent van het orkest benoemd. Zijn dankwoord beperkte zich tot: ‘Ich bin sprachlos’. (HJ)