Zo levendig als de muziek hier vanuit de orkestbak opklinkt (onder leiding van Alessandrini), zo statisch en gestileerd is hier het toneelbeeld. En het werkt! Het tragische en het sublieme behouden hierdoor ieder hun eigen sfeer, terwijl ze toch allebei de motor van deze vertelling vormen. Zelfs de apotheose, die voor een modern publiek vaak wat gekunsteld overkomt, wordt hierdoor geloofwaardig. Ga maar na: Orfeo weet louter door de kracht van zijn muziek door te dringen in het dodenrijk om zijn gestorven geliefde Euridice terug te halen. Ongelukkigerwijs schendt hij echter een gebod van de onderwereld, waardoor hij zijn geliefde een tweede maal verliest. Wie zo groots – en vooral zo muzikaal – gewonnen en verloren heeft, die verdient het om tussen de goden te worden opgenomen en door stervelingen te worden vereerd. En dat is dus die apotheose waarvan wij vaak denken dat het een concessie aan de smaak van het toenmalige publiek was. Het heeft iets ironisch dat de eerste echt grote opera uit de geschiedenis (première 1607) uitgerekend de muziek als onderwerp heeft. Monteverdi maakt het de titelheld dan ook niet makkelijk wanneer deze zich al zingend een toegang tot de onderwereld verschaft. Georg Nigl (oud solist van de Wiener Sängerknaben) is hier echter adembenemend. Gelukkig hebben Mozart, Wagner en Verdi zich niet door deze ‘eerste’ opera laten intimideren. Ze moeten echter toch beseft hebben dat Monteverdi qua expressie niet echt overtroffen kon worden. (HJ)