De castraatzanger en componist Leonardo Vinci (1696-1730) is amper nog bekend. Hetzelfde geldt voor zijn zwanenzang, de opera Artaserse. Deze opera – naar een populair libretto van de toen gezaghebbende Metastasio – is een echte opera seria voor een adellijk publiek. We zien hier half historische, half legendarische figuren uit het Perzische vorstengeslacht. Deze figuren hebben het erg moeilijk met zichzelf, vanwege voortdurend geworstel met politieke en amoureuze kwesties. Uiteindelijk draait dit type verhaal om een vorst die op een waardige manier genade toont aan zijn ergste vijanden. Zo blijft in deze opera de schurk Artabano de doodstraf bespaard, al wordt hij wel in ballingschap gestuurd. Voor een hedendaags publiek is zo'n verhaal iets van een andere planeet, eens te meer omdat in het toenmalige Rome de beide vrouwenrollen vertolkt werden door castraatzangers in travestie. Een heropvoering van Artaserse kan dan ook niet zonder enige ironische distantie, hoe serieus het verhaal verder ook is. In deze revival uit 2012 (met stercountertenors Jaroussky en Cencic) is daarom ook het productieteam in de handeling betrokken, ter ondersteuning van een cast van uitsluitend mannelijke zangers in potsierlijke kostuums en met malle pruiken en hoofddeksels. Zo wordt aan het eind van de eerste akte de onwillige (want ten onrechte beschuldigde) Arbace steeds weer het toneel opgesleurd door het productieteam. De solopartijen zijn over het algemeen zeer virtuoos, de toenmalige castraten wilden kennelijk niet voor elkaar onderdoen. Opvallend fraai is daarom de ingetogen aria Se d'un Amor Tiranno (tweede akte, prachtig gezongen door Cencic), waarin Vinci zich van zijn meest gevoelige kant liet horen. (HJ)