Je hebt sterke hiphopplaten, de klassiekers en dan heb je Illmatic (1994), het debuutalbum van rapper Nas. De plaat die de kindfoto als albumhoes binnen hiphop populair maakte en ook in muzikaal opzicht het landschap indringend veranderde. Waarom was het zo revolutionair en heeft het over de jaren de status van ultieme hiphopplaat verworven? Allereerst was het gebruikelijk dat één producer tekende voor alle producties, maar Nasir Jones had op 19-jarige leeftijd echter zoveel respect afgedwongen dat hij een team van superproducers om zich heen wist te verzamelen. Onderlinge competitie zorgde ervoor dat zwaargewichten als DJ Premier, Pete Rock en Large Professor de ene monumentale productie na de andere afleverden. Met zijn lichthese stem, beheerste voordracht en vooral de poëtische kracht van zijn monologen toonde ‘Nasty’ Nas zich een moderne Shakespeare. Illmatic trapt af met een dialoog uit de film Wildstyle die het tekenend gevoel van uitzichtloosheid in de achterstandswijk weergeeft. Enigszins onwennig kondigt Nas de eerste officiële track N.Y. State of Mind aan om vervolgens over een donkere, huiveringwekkende pianoloop één van hiphops meest welbespraakte, narratieve straatverslagen ten gehore te brengen. De rest is geschiedenis. (GL)