Ivanhoe van sir Walter Scott (1791) is de aanzet geweest voor een geheel nieuw genre namelijk de historische roman. Dit vormde het uitgangspunt voor deze herorïsche compositie. Het is echter eerder de emotionele spankracht en sfeer van het boek (i.p.v. de originele verhaallijn) die muzikaal verklankt wordt in 3 delen. Deel 1 verwijst naar het eergevoel en de trots van de ridder die vecht voor zijn idealen. Na een schetterende opening volgt dan ook een nobele hymne die uitmondt in een dansant thema in de 6/8 maat. In het middendeel wordt de moeilijkheid van het kiezen tussen liefde en loyaliteitweergegeven (Ivanhoe houdt van Rebecca, maar moet trouwen met prinses Rowena) in een meeslepend en steeds modulerend thema (onrust) dat opbouwt naar een hoogtepunt. Daarop barst het strijdgewoel los (deel 3) dat de persoonlijke vete tussen Ivanhoe en tempelier Brian uitdrukt. Het werk eindigt in een grootse finale waar de schetterende opening en nobele hymne van het begin hernomen worden.