Romanschrijver Herman Melville – de auteur van Moby Dick – had genoeg aan een scheepsdek om de strijd tussen goed en kwaad tot kosmische proporties op te blazen. Zijn novelle Billy Budd bleef onvoltooid, maar werd in 1924 toch gepubliceerd. Benjamin Britten koos dit verhaal voor zijn vierde opera. Het speelt zich af op een Brits oorlogsschip aan het eind van de 18e eeuw. Engeland en Frankrijk zijn in oorlog. Op het schip lopen de spanningen hoog op. Onderofficieren voeren een schrikbewind, er is angst voor muiterij. Daarnaast voelt de sinistere bootsman Claggart zo’n blinde haat voor de naïeve matroos Billy Budd, dat hij hem ten val wil brengen. De redelijke kapitein Vere is vervolgens niet in staat om de verschrikkelijke afloop te keren. Deze sterke productie laat een harde wereld van louter mannen zien, bekeken door een vrouw. De vrouw is regisseur Deborah Warner. Ondanks het grimmige verhaal heeft zij sympathie voor de tedere uitingen van mannelijke solidariteit. ‘Billy Budd is ten diepste een verhaal over liefde’, aldus Warner. Gezien het verhaal kan ze daarmee de mannenliefde bedoelen, al lieten zowel Melville als Britten het wel uit hun hoofd om daar iets heel concreets over te zeggen. Warner duidt echter ook op de christelijke noties van opofferingsgezindheid en gewetenswroeging. Vandaar dat we aan het begin (en ook het einde) een matroos het dek zien schrobben met een bijbel. Het is, zo blijkt later, dezelfde bijbel waarop de eed wordt gezworen in het proces tegen Billy Budd. Die bijbel als schrobber is gelukkig de enige eigengereidheid die Warner zich veroorloofde in deze uitstekende productie. (HJ)