Richard Strauss was nog maar zo’n 25 jaar oud toen hij in 1889 een meesterlijk symfonisch gedicht componeerde over doodgaan. Onderwerpen als een stormachtig liefdesleven of gewetenloze ambitie hadden op die leeftijd misschien meer voor de hand gelegen. Dat waren dan ook zijn onderwerpen van het jaar daarvoor (Don Juan, Macbeth). Hoe dan ook, sommige critici (zoals Hanslick) dachten dat het ernstige onderwerp van de doodstrijd duidde op een carrièrewending. En dat klopte. Strauss gaf destijds toe dat hij het componeren van orkestmuziek (absolute muziek) wilde opschorten om zich te kunnen wijden aan de opera en het theater. Aan het libretto van zijn eerste opera, Guntram, was hij een paar jaar daarvoor al begonnen. Tod und Verklärung mag een relatief vroeg werk zijn, de beide overige werken zijn nog eerder gecomponeerd. In de elegante Serenade op.7 bracht Strauss als late tiener een eerbetoon aan de Weense openluchtmuziek uit de late 18e eeuw, die van Mozart in het bijzonder. De speelse Burleske was een verkapt pianoconcert voor de legendarische pianist en dirigent Hans von Bülow, die het overigens te moeilijk vond. (HJ)