Niet meegenomen op deze cd is de Concord Sonata (Sonate nr.2), die een hoogtepunt in Ives' oeuvre is. Ives was trots op deze prestatie. Vandaar zijn omvangrijke inleiding op dit werk, onder de titel Essays Before a Sonata. Wel op deze cd: de omvangrijke Sonate nr.1, die al net zo hallucinerend, chaotisch, ambitieus en fantasievol is. Toch was Ives' toelichting op de Eerste Sonate een stuk beknopter dan die van de Concord Sonata. Zelfs zo beknopt dat het hier gecopy-pasted kan worden: 'Impressions, Remembrances, & Reflections of Country Farmers in Conn.[ecticut] Farmland'. Ives begon eraan in 1901 en bleef er tot in de jaren 1920 aan sleutelen. Misschien had dat lange ontstaansproces te maken met Ives' improvisatorische werkwijze. Al improviserend kun je immers steeds weer een andere kant opgaan. Zo is deel III (largo - allegro - largo) een adembenemende improvisatie over het populaire zondagschoolliedje What A Friend We Have In Jesus (in die tijd aangeduid als ERIE). Je moet even door de rare noten heen luisteren, maar dan herken je het. Veel beknopter is Ives' Three-Page Sonata (circa1907), waarvoor de componist maar drie pagina's nodig had. Daarnaast een pianostuk van de hedendaagse componist Bernhard Gander, die zijn inspiratie zoekt in superheldenstrips. Zo ontstond in 2004 het virtuoze pianowerk Peter Parker. (HJ)