De zogenaamde Hammerklaviersonate van Beethoven is enorm, zowel qua virtuositeit als qua lengte. Beethoven componeerde het in 1818, na een periode van ziekte en gebrek aan inspiratie. Beethoven was op dat moment al totaal doof. Hij had ganzenveer en papier nodig om met anderen te kunnen communiceren. De sonate opent stoer met het smijten van grote klankblokken. Al heel snel lijken die blokken in water te vervloeien alsof ze van zout zijn, een effect dat door Marc-André Hamelin mooi is gevangen. En zo zit het stuk vol met brutale plagerijen, alsof Beethoven zijn toehoorders voortdurend uitdaagt. Daar staat dan weer een lang en ernstig Adagio tegenover, ruim 18 minuten op deze cd. De Sonate is de enige sonate die Beethoven voorzag van metronoomcijfers. Het hoge cijfer voor het eerste deel vinden veel pianisten te snel. Hamelin respecteert de tempoaanduiding. En dat doet hij niet alleen omdat hij een geducht virtuoos is. Het gaat hem ook om de details en samenhang van deze complexe muziek. Volgens Beethovens leerling Czerny was het tackelen van het tempo gewoon een kwestie van hard studeren. (HJ)