J. Slauerhoff Erfenis
J. Slauerhoff Erfenis
1. Stichting Herdenking J.J. Slauerhoff / Slauerhoff Poëzieprijs
De Stichting Herdenking J.J. Slauerhoff organiseert eens in de twee jaar een poëziewedstrijd voor jongeren van 12 tot 18 jaar uit Friesland. De dertig mooiste gedichten worden verzameld in een bundel. Op dit moment kunnen Friese jongeren tot 1 maart 2012 hun gedicht van maximaal vijftig regels inzenden. Zie de contactgegevens op de website.
Behalve de poëzieprijs is de Stichting betrokken bij initiatieven voor monumenten en gedenkplaatsen voor Slauerhoff. Zo is in oktober 2011 op initiatief van de Stichting Herdenking J.J. Slauerhoff een dichtregel van de auteur onthuld in een parkeergarage in Leeuwarden (zie hieronder).
2. Monumenten en gedenkplaatsen
Plaquette woonhuis Voorstreek 26, Leeuwarden
Op het voormalige woonhuis van Slauerhoff op Voorstreek 26 prijkt sinds 1987 een plaquette van de auteur. Hierop staan enkele regels uit het gedicht 'Woninglooze', waaronder misschien wel zijn bekendste dichtregel 'Alleen in mijn gedichten kan ik wonen'. De plaquette bevat verder een foto van de dichter, gevolgd door de tekst: 'In dit huis bracht de dichter Jan Jacob Slauerhoff (1898-1936) zijn jeugd door'. Slauerhoffs geboortehuis ligt in dezelfde straat, op nummer 33.
Borstbeeld Slauerhoff Interieurs, Leeuwarden
Tegenwoordig huist Slauerhoff Interieurs in Voorstreek 26, een woonwinkel die is vernoemd naar de eerdere bewoner van het pand. Op de website van het bedrijf is een pagina aan de dichter gewijd. In het winkelpand staat bovendien een opvallend borstbeeld van Slauerhoff.
Bronzen buste Piter Jelles Montessori, Leeuwarden
Ook in het Piter Jelles Montessori in Leeuwarden staat een bronzen buste van Slauerhoff. Het beeld is daar in 1992 gekomen, omdat de school toen nog Slauerhoff College heette. In 1999 werd een nieuw exemplaar geplaatst, nadat de eerste buste was gestolen. Het beeld mag van de verzekering niet meer buiten staan en heeft daarom een plekje in de school gekregen. Het kunstwerk van Ben van der Geest is een kopie van het eerste exemplaar. Lees meer op de website van de Leeuwarder Courant.
De pet van Slauerhoff, Jorwerd
Bij de pastorie van Jorwerd is een bronzen kunstwerk te vinden ter nagedachtenis aan Slauerhoff. Hij kwam in zijn jeugd regelmatig in Jorwerd en raakte in zijn HBS-tijd bevriend met de dochters van dominee Hille Ris Lambers, die op de pastorie woonden. Het beeld is gemaakt door kunstenaar Douwe de Bildt en bevat de tekst 'Alleen voor Friesland heb ik nog een zwak'. Zie de website over Publieke Kunst in Friesland voor meer informatie.
Poëzieplateau Vismarktpijp, Leeuwarden
In het kader van de Poëzieroute Leeuwarden is op de Vismarktpijp in Leeuwarden een poëzieplateau aangebracht, met daarop het gedicht 'Het einde'. De locatie ligt precies tussen het geboortehuis van Slauerhoff op Voorstreek 33 en zijn latere woonhuis op Voorstreek 26.
De poëzieroute bestaat uit gedichten op straat. Op de website is te lezen: 'Welke stad heeft zoiets: gewoon lopen over gedichten. Sinds de eerste serie van tien gedichten, opgeleverd in september 1993 ter gelegenheid van het afscheid van mr. G.J. te Loo als burgemeester van Leeuwarden, zijn er elk jaar een aantal stenen toegevoegd aan deze unieke route.'
Dichtregel parkeergarage Zaailand, Leeuwarden
Op 5 oktober 2011 is in de parkeergarage van het Zaailand in Leeuwaren een dichtregel van Slauerhoff onthuld, precies 75 jaar na zijn overlijden in Hilversum. In zijn jeugd heeft Slauerhoff de Rijks-HBS bezocht die vroeger aan het Zaailand stond (het is nu een gerechtsgebouw). De dichtregel komt uit het gedicht ‘Morgen rijd ik’, uit de bundel Serenade III. Lees het hele gedicht online. De regel is geplaatst op initiatief van de Stichting Herdenking J.J. Slauerhoff.
Plaquette Dorpsstraat 27, Vlieland
Tijdens zijn jeugd logeerde Slauerhoff vaak bij zijn oom en tante, de postbode Cornelis Blom en Anke Pronker (zus van zijn moeder), die op Dorpsstraat 27 in Vlieland woonden. Op de gevel van hun huis is in mei 1998 een bronzen plaquette van Slauerhoff onthuld. Slauerhoff had een bijzondere band met Vlieland, hij heeft wel gezegd dat hij zich nergens zo thuis voelde als op Vlieland.
De plaquette is gemaakt door Ben van der Geest ter gelegenheid van het honderdste geboortejaar van de dichter. Lees een kort bericht op de website van Trouw en op de website Beelden van Schrijvers van Wim Hazeu, biograaf van Slauerhoff (Slauerhoff, een biografie).
Slauerhoff-pad, Vlieland
Op enkele plekken in Vlieland zijn gedichten van Slauerhoff aangebracht in het plaveisel. De gedichten vormen samen het Slauerhoff-pad: een wandelroute van twee uur langs glazen plaquettes met gedichten. U kunt de wandelroute gratis ophalen bij VVV Vlieland of Museum Tromp's Huys. Lees in de pdf van het cahier Vlieland, uitgegeven door Architext in 2007, waar de veertien plaquettes zich precies bevinden.
Muurgedicht Utrechtste Jaagpad 3, Leiden
Op de muur van het Utrechtse Jaagpad 3 in Leiden is sinds augustus 2002 Slauerhoffs gedicht 't ZWERK ligt teneergeslagen te lezen, uit de bundel Eldorado uit 1928. Het was het 83e gedicht dat in Leiden werd aangebracht in het muurgedichtenproject. Het muurgedicht was een verjaardagscadeau voor de bewoonster van het huis, op initiatief van een Amsterdamse uitgeefster en een voormalige hoogleraar uit Leiden.
Lees het volledige gedicht op de website van de muurgedichten.
3. Musea
Letterkundig Museum, Den Haag
Het Letterkundig Museum bezit het originele handschrift van de bundel Soleares en vele brieven die Slauerhoff schreef aan onder andere A. Roland Holst, Jo Landheer, Roel Houwink en Heleen Hille Ris Lambers. Bijzonder zijn ook de door de auteur gesigneerde exemplaren van zijn laatste bundel Een eerlijk zeemansgraf en de diverse voorwerpen uit zijn nalatenschap, zoals een Chinees kamerscherm, een wandelstok en een zijden kamerjas. In de tentoonstelling Het Pantheon van het museum zijn enkele van deze voorwerpen te bewonderen.
Zie voor een overzicht van alle documenten van J.J. Slauerhoff in het Letterkundig Museum de Catalogus van het museum.
Museum Tromp's Huys, Vlieland
Stichting Museum Tromp's Huys (Dorpsstraat 99, Vlieland) bezit verschillende objecten uit de nalatenschap van Slauerhoff. Begin 2011 schonken particulieren nog een Chinees theeservies dat Slauerhoff uit China meenam voor zijn moeder, een teakhouten zitkruk in de vorm van een olifant en een scheepskist van kamferhout met de initialen J.S. Ook bezit het museum de gipsen modellen van zowel de plaquette als de buste van de dichter uit Leeuwarden, geschonken door beeldhouwer Ben van der Geest.
Museum Tromp's Huys is gevestigd in het oudste gebouw van Vlieland. Lees meer over het museum en over Slauerhoff en Vlieland op de museumwebsite.
4. Media
Portugese vertalingen op muziek
Cristina Branco presenteerde op 7 april 2000 in het Letterkundig Museum haar cd Cristina Branco canta Slauerhoff, met daarop in het Portugees vertaalde teksten van Slauerhoff op muziek gezet door Custódio Castelo. Lees online een recensie.
Theaterstuk ‘Alleen in mijn gedichten kan ik wonen’
Theatergroep De Gebroeders Flint maakte de Slauerhoff-productie ‘Alleen in mijn gedichten kan ik wonen’. Hiervoor hebben zij twintig gedichten van Slauerhoff op muziek gezet. Lees op de website van de theatergroep onder meer een recensie.
Gedichten in het Fries
De Friese fadozangeres Nynke Laverman maakte, geïnspireerd door Cristina Branco, een cd met vertalingen van Slauerhoffs gedichten in het Fries. Op haar eigen website en diverse andere sites zijn volop recensies te vinden.
Voorstelling 'Dwaalzucht'
In 2005 en 2006 speelde Stichting Oneffe de voorstelling Dwaalzucht, waarin het verhaal Larrios van Slauerhoff werd verteld (begeleid met gitaarmuziek). Lees meer over de voorstelling op Literatuurplein en de website van Oneffe.
5. Toeristische routes
Wandelen met Jan Slauerhoff op Vlieland
In 2006 bracht VVV Vlieland ter gelegenheid van haar honderdjarige bestaan de wandelgids Wandelen op Vlieland met Jan Slauerhoff uit, geschreven door Ton Pronker. De wandeling van 7 kilometer voert langs plekken die bijzonder waren voor Slauerhoff, onder meer over het Slauerhoff-pad (zie ook hierboven).
Literaire wandeling door Hilversum
De Bibliotheek Hilversum biedt online een Literaire wandeling door Hilversum aan. De stadswandeling passeert onder meer het sterfhuis van Slauerhoff, Villa Carla (Boslaan 7). Hij overleed hier op 5 oktober 1936.
Route langs woonhuizen van bekende Leeuwarders
Ter gelegenheid van de Open Monumenten Dag 2004 heeft de Leeuwarder Historische Vereniging 'Aed Levwerd' een route uitgezet langs woonhuizen van bekende Leeuwarders. De route, die online beschikbaar is, leidt onder meer langs de eerdergenoemde gedenkplaatsen van Slauerhoff in Leeuwarden.
Poëzieroute Leeuwarden
Onder 'Monumenten en gedenkplaatsen' las u al over de Poëzieroute in Leeuwarden. De poëzieroute is uitgebracht in een boekje, uitgegeven door Stichting Poëzieroute Leeuwarden, met een uitklapbare routekaart. Het boek is te koop bij de VVV Leeuwarden of via de webshop en in verschillende boekhandels in Leeuwarden. Ook kunt u mailen naar info@poezieroute.nl.
Overige rondwandelingen Leeuwarden
Ook de volgende rondwandelingen in de Friese hoofdstad komen langs gedenkplaatsen van Slauerhoff in Leeuwarden:
Slauerhoff-wandeling Friesland
In juni, juli en augustus 2011 organiseerde Hernehim Cultuur ter gelegenheid van het tienjarig bestaan drie Slauerhoff-wandelingen in Friesland, onder de titel 'Landelijke Liefde'. Lees de verslagen van de wandelingen op de website van Hernehim.
Op initiatief van lezers of andere poëzieliefhebbers kunnen na 12 augustus nog nieuwe wandelingen onder begeleiding worden gemaakt, mits zich ten minste vier mensen voor één zelfde dag aanmelden.